Molukkers bij de krijgsmacht

Eind 1950 was Indonesië al een jaar een soevereine staat. Maar er was nog steeds geen alternatief voor het Nederlandse leger op Java.

Dit betrof ongeveer 9000 man. Bestaande uit zo’n 4.000 Molukse en ongeveer 5.000 Nederlandse militairen van de Koninklijke Landmacht. De laatsten fungeerden steeds meer als buffer tussen de Molukse militairen en hun gezinnen  en de Indonesische omgeving.

Eind 1950 verhinderde de rechter de demobilisatie.  hierdoor werd de impasse groter. De Molukse militairen wilden naar een gebied dat onder controle stond van de RMS. Als tweede optie kozen ze voor Nederlands Nieuw-Guinea. Maar Indonesië stond geen van beide toe.
Ontslag ter plekke was door het verbod van de Nederlandse rechter ook geen optie meer.

Om uit de impasse te komen besloot de Nederlandse regering de Molukse militairen tijdelijk naar Nederland te halen. Waardoor de Nederlandse dienstplichtigen op Java eindelijk ook naar huis konden.

De Molukse militairen in de doorgangskampen kregen het bevel te kiezen uit de volgende opties:
     Overgang naar het Indonesische leger
     Demobilisatie op Java
     Tijdelijke overbrenging naar Nederland

Nederland wilde de Molukkers ontslaan als ze niet kozen. Dit kwam echter te vervallen door de gerechtelijke uitspraak eind 1950.
Als ze voor Nederland zouden kiezen hoopte de regering dat ze na een kort verblijf alsnog naar Indonesië zouden terugkeren. Minister van Oorlog s’Jacob vond opzending naar Nederland de slechtst denkbare oplossing.
Tevens hield Nederland de Molukse militairen voor dat het misschien hooguit een half jaar zou duren voor de kwestie van de Molukken geregeld zou zijn. Zoals we nu weten is Nederland nooit aan de onderhandelingstafel gaan zitten.

In februari 1951 moesten de Molukse militairen definitef kiezen. Maar overgang naar het Indonesische leger of demobilisatie op Java waren geen optie voor hen.
Er was dan ook eigenlijk geen sprake van een werkelijke keuze. Om die reden weigerden de militairen in de kampen aanvankelijk om zich over de geboden mogelijkheden uit te spreken.

Dat veranderde toen de Molukse delegatie Aponno in Nederland op 16 februari 1951 liet weten dat met ‘opzending’ naar Nederland moest worden ingestemd. Voor de meeste Molukkers was dat de aanleiding om voor Nederland te opteren. Sommige Nederlandse commandanten trokken twijfelaars over de streep door hen te bevelen aan boord te gaan.