stichting Molukkers bij de Krijgsmacht is gevestigd te Rotterdam – KvK 74489941
Voor correspondentie molukkersbijdekrijgsmacht@gmail.com
Copyright 2020 @ All rights Reserved Design by MBK Design
Geschiedenis
De geschiedenis omtrent de Molukse KNIL militairen omvat vele belangrijke gebeurtenissen. Deze speelden zich hoofdzakelijk af in 1950 en 1951. Vanaf dat moment werd de Molukse geschiedenis over twee werelddelen verdeeld. Te weten Nederland en de Zuid-Molukken.
We geven hieronder een beknopte weergave over het verloop.
Deze pagina’s zullen regelmatig worden uitgebreid.
Wilt u op de hoogte blijven, mail ons dan met als onderwerp ‘geschiedenis’.
Wij laten het u dan tijdig weten als er nieuwe informatie wordt toegevoegd.
KNIL - Koninklijk Nederlands Indisch Leger
Eind 1949 werd het Nederlandse gezag over Indië overgedragen aan Indonesië. De ongeveer 12.500 Molukkers die in 1951 naar Nederland kwamen waren bijna allemaal ver van de Molukken verwijderd.
Molukkers bij de marine
Molukkers bij de marine waren niet bij het KNIL ingedeeld. Hierdoor bleven zij in dienst van de marine. Toch kozen de meesten ervoor om mee te gaan naar Nederland.
Geen ontslag op Java
In de loop van 1950 waren er gespannen situaties ontstaan in en rondom de verschillende kampementen. De Molukse militairen verbleven hier met hun gezinnen. In Makassar werd in augustus 1950 zelfs gevochten tussen Molukse en Indonesische militairen.
Nederland als alternatief
Eind 1950 was de soevereiniteit van Indonesië al een jaar overgedragen.
Maar er was nog steeds een Nederlands leger van 9.000 man op Java aanwezig.
Bestaande uit zo’n 4.000 Molukse en ongeveer 5.000 Nederlandse militairen van de Koninklijke Landmacht.
De demobilisatie
Al van oudsher stond in de regels van het KNIL dat militairen bij hun demobilisatie zelf mochten kiezen waar zij ontslagen wilden worden. Het moest wel binnen de grenzen van Nederlands-Indië liggen.
De overtocht
Begin 1951 had de Nederlandse regering na veel wikken en wegen besloten om de Molukse militairen in de vijf doorgangskampen op Java met hun gezinnen toch naar Nederland te halen.
Een kille aankomst
Op 21 maart 1951 arriveerde de Kota Inten als eerste schip met Molukkers. Maar een prettige ontvangst viel de groep niet ten deel. Kort na aankomst kregen de militairen te horen dat zij ‘gedemilitariseerd’ waren.
De eerste opvang
Er was nog een ander probleem dat Nederland moest oplossen voor de aankomst. Dat was de huisvesting. Als gevolg van de Tweede Wereldoorlog was er een grote woningnood.
Maatschappelijke zorg
Aanvankelijk was een groot aantal departementen betrokken bij de opvang. Coördinatie vond plaats in een interdepartementale commissie.
Direct na hun aankomst hadden de Molukkers vooral te maken met de Dienst Maatschappelijke Zorg.
De ontslagkwestie
De Molukse militairen legden zich niet zo maar neer bij hun ontslag uit militaire dienst. Ze gingen opnieuw naar de rechter. En in eerste instantie stelde de rechtbank hen in het gelijk. Het Militair Ambtenarengerecht in Den Haag verklaarde het ontslag nietig.
De schepen
De schepen waarmee de Molukse militairen en hun gezinnen in 1951 naar Nederland voeren waren over het algemeen oude schepen met een avontuurlijke geschiedenis.
Tips voor meer informatie
De gegevens zijn grotendeels gebaseerd op het boek van A. Lagenberg,
Schakel tussen twee werelden (Amsterdam 1991).
De meeste foto’s komen uit de collectie Jim Worung van het Moluks Historisch museum, het Nationaal Archief en diverse krantenarchieven.